معرفی گل لاله، نماد عشق بی پایان [روش های تکثیر و نگهداری]

این مطلب در تاریخ 23 مرداد 1403 بروزرسانی شده است.

گل لاله، گلی جذاب از خانواده ی سوسنی ها با نام علمی Tulipa spp است و به دلیل تنوع در نوع و رنگ هایی که دارد یک گزینه ی عالی برای فرش کردن باغچه هاست. گل لاله دراصل متعلق به ایران می باشد و بعد به ترکیه وارد شده و از آنجا جهانی شده است. زمان ورود این گل به هلند با محبوبیت زیادی روبرو شد و به طور وسیعی به کشت رسید که امروز هلند به مهم ترین مولد و صادرکننده گل لاله مبدل شده است. گل لاله علاوه بر زیبایی و تنوع در رنگ و نوع به علت سهولت کشت بسیار پرطرفدار و محبوب است.

با آکادمی علی ولی همراه باشید تا بتوانید با بهترین روش ها با گل لاله آشنا شوید تا بتوانید از آنها بهترین استفاده را نیز داشته باشید.

گل لاله و معنی آن

گل‌لاله یا Tulip یکی از نمادین‌ترین گل‌ها در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف است. معانی مرتبط با گل لاله بسته به رنگ و فرهنگ متفاوت است. در اینجا به برخی از این معانی اشاره می‌شود:

معانی رنگ‌های مختلف گل لاله

• لاله‌ قرمز: این رنگ بیشترین ارتباط را با عشق و علاقه عمیق دارد. لاله قرمز به عنوان نماد عشق کامل و رمانتیک شناخته می‌شود و اغلب به معشوق هدیه داده می‌شود.
• لاله زرد: نمادی از خوشبختی، دوستی، و شادی است. در گذشته، لاله زرد گاهی به عنوان نماد حسادت یا عشق بی‌نتیجه تعبیر می‌شد، اما امروزه بیشتر به عنوان نشانه‌ای از روشنایی و شادی شناخته می‌شود.
• لاله صورتی: نمادی از محبت، مهربانی و توجه است. این رنگ نشان‌دهنده احساسات نرم‌تر و دوستانه‌تر است و می‌تواند به عنوان هدیه‌ای محبت‌آمیز به دوستان یا اعضای خانواده داده شود.
• لاله سفید: این رنگ نشان‌دهنده پاکی، بی‌گناهی، بخشش و آرامش است. لاله سفید همچنین می‌تواند به عنوان نمادی از یادبود یا همدردی استفاده شود.
• لاله بنفش: نماد سلطنت، وقار، و شکوه است. این رنگ با احساسات لوکس و ارزش‌های معنوی مرتبط است.

چگونه گل لاله سالم را تشخیص دهیم؟

لاله ها گیاهانی ریشه دار هستند. سوخ لاله دارای پوشش است و گل ها و برگ ها با هم رشد می یابند. گل لاله از 3 کاسبرگ مانند گلبرگ با رنگ‌های متنوع  و 6 پرچم و تخمدان آن از 3 خانه و کلاله 3 شاخه ای می باشد. از مشخصات لاله لکه های تیره است که به آن چشم هم می گویند.

گیاه شناسی و آشنایی بیشتر با گل لاله

گل لاله گیاهی دارای پیاز است و هم در گلدان و هم در منزل قابل نگهداری است. بیش از 160 نوع در سرتاسر جهان است و دارای رنگ های سفید، قرمز، صورتی و زرد است. طبق نظر باغبانی گیاه یکساله است و البته پیاز جدید هر سال جایگزین می شود. گل لاله در مناطق سردسیر به صورت دائمی قابل پرورش‌ است ولی در مناطق گرم قبل از اینکه گیاه را بکارید باید سوخ (پیازها) با سرما پرستاری شود. یکی از انواع لاله که در ايران معروف و مشهور است لاله واژگون با زیبایی چشم نواز می باشد.

گل لاله از زمانی پیاز آن کاشته می شود به 5 تا 8 سال جهت رشد و گل دهی احتیاج دارد و برداشت گل ها به طور معمول از اواخر فصل تابستان و زمان رشد و بزرگ شدن کافی گل ها شروع می شود. این گل ماندگاری کوتاه و حداکثر تا حدود یک ماه دارد. بعد از اینکه گل از بین رفت باید پیاز آن را از خاک درآورده و ساقه ی آن را برید. پیاز در یک مکان خشک و تاریک نگهداری شود و سال دیگر دوباره آن را بکارید.

نکته ای که وجود دارد پیاز هلندی فقط به مدت دوسال گل دهی دارند ولی پیاز ایرانی به طور سالانه گل دهی دارد و پیاز آن افزایش می یابد.

انواع گل لاله

لاله ها به صورت کلی در 4 طبقه ی زود گل دهنده یا زودرس، میان رس ها، دیر گل دهنده یا دیررس و گونه ها

تقسیم می شود.

زود گل دهنده

نوع زودرس تک پر

یکی از انواع زود گل دهنده است با ظاهری نسبتاً کوتاه در 15 تا 45 سانتی متر می باشد.

زودرس پرپرا

نوع دیگر با تعداد گلبرگ 6 عددی است.

میان رس ها

نوع میان رس ها خود به دسته های پیروزی، دورگه داروین، دیررس تک پر، گل سوسنی، حاشیه دار، سبز بهاری، رامبراند، طوطی و دیررس پرپر تقسیم می شود.

دیر گل دهنده

این نوع از گل لاله برعکس نوع زودرس تک پر، طول آن بلند و به ارتفاع 45 تا 75 سانتی متر هم می رسد.

گونه های مخصوص گل لاله

گل لاله توسط انجمن سلطنتی پیاز لاله هلندی براساس شکل، زمان بازشدن به 15 گونه و همچنین گونه های خاص لاله نیلوفر آبی

امپراطور

شنل قرمزی و 15 گونه ی دیگر تقسیم می شود.

نماد و معنای گل لاله

گل لاله در رنگ های متفاوتی وجود دارد و هر رنگ گل معنی و نماد خاص خود را دارد که در مقاله دانستنی هایی در مورد تأثیر و معنای رنگ گل ها در گل آرایی بطور کامل پرداخته شده است. به طور مثال گل لاله در رنگ های قرمز بيانگر عشق و رنگ زرد بيانگر شادمانی و گل لاله سفید به معنای معذرت‌ خواستن و همچنین گل لاله صورتی به معنای وفاداری می باشد. گل لاله در اشعار و ادبیات فارسی هم نشانگر قلب عاشق و گل لاله سرخ، نماد عشق بی پایان و ابدی عاشق به معشوق است.

نحوه تکثیر و افزایش گل لاله

طبق نظر باغبانی گل لاله به دو گروه تقسیم می شود:

1. لاله با ساقه ی بلند که برای شاخه بریده مناسب هستند.
2. لاله با دمگل کوتاه و دارای گل های درشت و با دوام که برای کاشت گلدانی مناسب است.

برای تکثیر پیازهایی که سالم و مرغوب هستند را ضدعفونی و تمیز کنید. گل لاله از طریق بذر و سوخ قابل تکثیر و افزایش می باشد. 2 سال برای سوخ دادن بذر بعد از کاشت زمان نیاز است و 6 سال برای گل دهی سوخ ها طول می کشد. گل لاله از رشد جوانه هایی که در محور سوخک های اطراف سوخ تشکیل شده که در افزایش تجاری قابل استفاده است.

لاله ها علاوه بر سوخک ها در کنار سوخک ها در کنار سوخ مادر تعداد 1 تا 2 سوخ که توانایی گل دهی دارند را هم تولید می کنند. در بعضی از انواع آن در محور برگ ها سوخیزه های هوایی شبیه جوانه هایی براق تولید می شود که به اندازه ی یک نخود می باشند که بعد از گل دهی می توان آن ها را از گیاه جدا کرد.

تکثیر از طریق سوخ

در این روش بهترین و مناسب ترین زمان و مکان برای کاشت باغچه و مکانی بیرون از محیط گلخانه و در اواخر ماه آبان می باشد. سوخ هایی که در باغ کاشته شده بودند تمام فصل زمستان در خاک بوده اند و زمانی در فصل بهار هوا گرم تر شود گل دهی دارند. مناسب ترین دمای خاک در زمان کاشت بهتر است که کمتر از 17 درجه سانتی‌گراد باشد. چون با این دمای احتمال خطر فوزاریوم کمتر می شود.

گونه هایی که سوخ های آن کوچکتر است برای باغ مناسب ترند. کمترین اندازه جهت گل دادن برای محیط سوخ حدود 11 تا 12 سانتیمتر است. نشانه ی سوخ ها سالم‌ شکل و سایز استاندارد، سالم بودن پوست قسمت خارجی آن و به طور چسبیده به سوخ می باشد. اندازه ی عمق برای کاشت سوخ کوچک تر 10 سانتیمتر گ سوخ بزرگتر تا 15 سانتیمتر می باشد و سوخ خیلی درشت را معمولاً درعمق 20 سانتیمتر می کارند.

شرایط نگهداری و پرورش گل لاله

لاله ها برای رشد کافی، سالم و سرزنده بودن و تکثیر و نگهداری مناسب به اصولی نیاز دارند که باید آن ها را رعایت کرد که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

آب کافی و مورد نیاز

آبیاری گل لاله در گلدان باید به طور منظم و به طور متوسط انجام شود. به طوری که همیشه خاک مرطوب باشد ولی خيس بودن و آب زیاد به گل باعث پوسیدگی ریشه می شود. اگر این گل در فضای آزاد کاشته شود یک مرتبه که آبیاری انجام شد تا فصل بهار و زمان گل دهی به آب نیازی نیست.

خاک مناسب برای گل لاله

برای کاشت و پرورش لاله ها خاک باید سبک باشد. برای سبک کردن خاک می توانید از ماسه و شن استفاده کنید. PH خاک اسیدی نباشد. بهترین و مناسب ترین نوع خاک برای لاله ها ترکیب کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت می باشد. و همچنین ترکیب مناسب دیگر خاک باغچه و ماسه می باشد.

کود مناسب

اگر پیاز برای سال آینده دوباره استفاده شود باید در فصل بهار هنگام رويش از کودهایی که موجود است جهت تغذیه و غنی سازی گیاه استفاده شود. کود مورد استفاده نباید زیاد نیتروژن داشته باشد باعث می شود گیاه از بین برود و یا تضعیف شود. از کود دامی پرهیز کنید ولی اگر هم استفاده کردید باید به طور کامل پوسیده باشد.

دمای مناسب برای لاله ها

گل لاله نسبت به سرما مقاوم می باشد. در دمای 15 تا 18 درجه سانتی‌گراد رشد خوبی دارد. دمای لازم برای ریشه دهی پیاز 9 درجه است. دمای بالا برای محیط باعث ايجاد مشکل در گل دهی می شود. پس بهترین مکان برای این گل مکانی سرد می باشد.

شرایط نوری مناسب

گل لاله برای اینکه گل دهی خوبی داشته باشد به نور آفتاب و نور زیادی نیاز دارد. در اطراف آن نباید گیاهی که نباید ايجاد می کند کاشته شود. اگر خواهان نگهداری گل لاله در منزل خود هستید شرایط نور مناسب آن را فراهم کنید و بهترین جا پشت پنجره ی جنوبی است.

زمان گل دهی گل لاله

گل دهی در شرایط عادی در فصل بهار می باشد اما با پیش رس کردن گیاه می توان گل دهی را به اواسط دی تا فروردین آورد.

کاشت لاله در گلدان

کاشت گل لاله در گلدان یکی از روش‌های محبوب برای لذت بردن از این گل زیبا در فضای داخلی یا بالکن است. در اینجا مراحل کاشت لاله در گلدان به صورت کامل توضیح داده شده است.

مراحل کاشت گل لاله در گلدان

با انجام مراحل کاشت لاله در گلدان می‌توانید لاله خود در بهترین شرایط نگهداری کنید و از لاله سالم و زیبا خود لذت ببرید.

انتخاب گلدان مناسب:

• یک گلدان با عمق حداقل 20 تا 30 سانتیمتر انتخاب کنید تا ریشه‌ها فضای کافی برای رشد داشته باشند.
• اطمینان حاصل کنید که گلدان دارای سوراخ‌های زهکشی مناسب باشد تا آب اضافی تخلیه شود.

انتخاب پیازهای لاله:

• پیازهای سالم و بدون علائم بیماری یا پوسیدگی را انتخاب کنید.
• پیازهای درشت‌تر معمولاً گل‌های بزرگ‌تری تولید می‌کنند.

آماده‌سازی خاک:

• مخلوطی از خاک باغچه با زهکشی خوب، پرلیت یا شن، و کمپوست برای تغذیه بهتر گیاه تهیه کنید.
• گلدان را تا حدود دو سوم با خاک پر کنید.

کاشت پیازها:

• پیازها را با سر به سمت بالا و ریشه‌ها به سمت پایین در خاک قرار دهید. فاصله پیازها باید حدود 2 تا 3 سانتیمتر باشد.
• پیازها را با خاک بپوشانید به طوری که حدود 5 تا 7 سانتیمتر خاک روی پیازها قرار گیرد.

آبیاری:

• بلافاصله پس از کاشت، گلدان را به خوبی آبیاری کنید.
• در طول دوره رشد، خاک باید مرطوب ولی نه خیس باشد. از آب دادن زیاد که باعث پوسیدگی پیاز می‌شود، خودداری کنید.

نگهداری گلدان:

• گلدان را در مکانی با نور غیر مستقیم و دمای خنک (حدود 10 تا 15 درجه سانتی‌گراد) قرار دهید. دما نباید خیلی گرم باشد، زیرا پیازها نیاز به دوره سرما دارند.
• بعد از گذشت حدود 8 تا 12 هفته، گلدان را به مکان روشن‌تر با دمای حدود 18 درجه سانتی‌گراد منتقل کنید تا رشد و گلدهی آغاز شود.

مراقبت پس از گلدهی:

• بعد از اینکه لاله‌ها گل دادند، می‌توانید آن‌ها را در دمای معمولی خانه نگهداری کنید.
• بعد از پایان گلدهی، برگ‌ها را نگه دارید تا پیازها انرژی لازم برای رشد سال آینده را از طریق فتوسنتز به دست آورند.
• پس از زرد شدن برگ‌ها، می‌توانید پیازها را از خاک خارج کرده، تمیز کرده و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید تا در فصل بعدی دوباره کاشته شوند.

پرورش گل لاله در آب

پرورش گل لاله در آب یک روش جالب و ساده برای لذت بردن از زیبایی این گل‌ها در داخل خانه است. این روش به شما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به خاک، گل‌های زیبایی پرورش دهید. در ادامه، مراحل پرورش گل لاله در آب توضیح داده شده است.

انتخاب پیازهای لاله

• پیازهای سالم و بدون آسیب را انتخاب کنید. بهتر است از پیازهای بزرگ‌تر استفاده کنید، زیرا معمولاً گل‌های قوی‌تری تولید می‌کنند.
• مطمئن شوید که پیازها قبل از شروع فرآیند، دوره سرما (حدود 12 تا 14 هفته در دمای 4-8 درجه سانتی‌گراد) را گذرانده باشند. اگر پیازها را از فروشگاه می‌خرید، می‌توانید از فروشنده درباره این موضوع سوال کنید.

انتخاب ظرف مناسب

• ظرفی انتخاب کنید که پیاز به خوبی در دهانه آن قرار گیرد و به گونه‌ای باشد که فقط ریشه‌ها در آب قرار بگیرند، نه خود پیاز. ظرف‌هایی که برای این منظور طراحی شده‌اند، معمولاً گردن باریک و پایه عریض دارند.
• اگر ظرف مخصوص ندارید، می‌توانید از یک لیوان شیشه‌ای یا گلدان کوچک استفاده کنید و پیاز را با کمک چند سنگ یا مهره در بالای آن ثابت کنید.

آماده‌سازی ظرف

• ظرف را با آب تمیز پر کنید، به گونه‌ای که فقط ریشه‌های پیاز با آب تماس داشته باشند و بخش اصلی پیاز در آب غوطه‌ور نشود، زیرا این کار می‌تواند باعث پوسیدگی پیاز شود.
• می‌توانید از آب مقطر یا آب تصفیه شده استفاده کنید تا از ایجاد رسوب یا مشکلات ناشی از مواد معدنی جلوگیری کنید.

قرار دادن پیازها در آب

• پیازها را در دهانه ظرف قرار دهید به گونه‌ای که ریشه‌ها به آب برسند. اگر پیازها در آب غوطه‌ور شوند، خطر پوسیدگی وجود دارد، بنابراین مهم است که سطح آب را کنترل کنید.
• ظرف را در مکانی خنک و تاریک قرار دهید (دمای حدود 10-15 درجه سانتی‌گراد) تا ریشه‌ها به خوبی رشد کنند. معمولاً این فرآیند 2 تا 4 هفته طول می‌کشد.

انتقال به مکان روشن

• بعد از اینکه ریشه‌ها به خوبی رشد کردند و جوانه‌ها شروع به ظاهر شدن کردند، ظرف را به مکانی روشن با نور غیر مستقیم منتقل کنید.
• دما را به تدریج افزایش دهید تا به حدود 18-20 درجه سانتی‌گراد برسد.

مراقبت از لاله‌ها

• آب ظرف را هر هفته یا هر زمان که کدر شد تعویض کنید تا از رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها جلوگیری شود.
• پس از چند هفته، لاله‌ها شروع به گلدهی می‌کنند. در این مرحله می‌توانید از زیبایی آن‌ها در داخل خانه لذت ببرید.

نگهداری پس از گلدهی

• پس از پایان دوره گلدهی، پیازها معمولاً ضعیف می‌شوند و ممکن است برای دوره بعدی قابل استفاده نباشند. اگر می‌خواهید دوباره از پیازها استفاده کنید، می‌توانید آن‌ها را خشک کرده و در خاک بکارید تا ببینید آیا توانایی گلدهی مجدد دارند یا نه.

نحوه ی پیش رس کردن گیاه گل لاله

روش پيش رس کردن گل لاله به این صورت است که سوخ گل لاله را باید در فصل پائیز در گلدان بکارید و در هوای سرد و در دمای حدودا 9 درجه و تاریک بگذارید تا ریشه دهی داشته باشد. در ادامه برای رشد جوانه سرما و دما را تا 5 درجه کاهش دهید. پس از رشد جوانه دما را افزایش دهید تا به 17 تا 20 درجه برسد و آرام آرام نور را هم افزایش دهید.

روش دوم به این صورت است که می توانید سوخ گل لاله را در گلدان و در فصل پاییز بکارید و سطح آن را با ماسه پوشش دهید که رشد ریشه ها در دمای خنک می باشد. با رشد بیشتر گیاه، مقدار ماسه روی آن را افزایش دهید. زمانی که می خواهید گیاه شما گل دهی داشته باشد ماسه ها را از روی آن برداشته و به مکان گرم تری انتقال دهید. در این شرایط تاریک و دمای لازم و مدت زمان ریشه ها ایجاد شده و برگ ها هم روییده اند، بنابراین هنگامی که سوخ ها را می کارید باید گندزدایی و ضدعفونی شوند.

در اوایل کاشت، گیاه نباید دچار بی آبی شود و همچنین برای جلوگیری از بیماری، آفت ها باید با سموم فربام، کاپتان به میزان 1 تا 2 در هزار و با مشورت بعد از کاشت گلدان ها اسپری شود.

نگهداری درست و نحوه ی برداشت سوخ

برای داشتن گل های باکیفیت عالی باید سوخ ها به مدت زمان 6 تا 8 هفته برای تشکيل و شروع گل دهی در دمای 7 تا 9 درجه سانتی‌گراد باشد. توجه داشته باشید که انواع گل لاله به نوسانات دمایی حساسیت دارد و باعث مرگ و سقط گل می شود. سوخ های گل لاله را باید در یک یا دو لایه در سینی هایی به جنس چوب نگه دارید و در اواخر خردادماه تا اواسط تيرماه برداشت می شود و در دمای 15 تا 27 درجه سانتی‌گراد و حدود مدت زمان 3 تا 4 هفته خشک می‌شود و در انبار با دمای 17 درجه سانتیگراد نگه داشته می شود.

برداشت گل لاله

اگر لاله را برای استفاده شاخه بریده پرورش می دهید باید زمانی که جوانه ها به طور کامل رنگ گرفتند اما باز نشدند برداشت شود. اگر زودتر از این زمان برداشت شوند نمی توانند کاملاً باز شوند.

خواص گل لاله

گل لاله خواص دارویی هم دارد که به بعضی از آنها اشاره می کنیم.

لوازم آرایش و محصولات زیبایی

از عصاره ی گل لاله زیبا در بسیاری از لوازم و محصولات زیبایی و آرایشی مورد استفاده قرار می گیرد. برای پوست های خشک لاله می تواند بهترین مورد کاربردی در کرم های مرطوب کننده و سایر کرم ها، لوسیون ها استفاده می شود. در عطرسازی هم کاربردی است.

سلامتی

گل لاله درمان خوبی برای بهبود سرفه ها و سرماخوردگی، درد سینوس، تب، سردردها می باشد و همچنین از سرطان ها پیشگیری می کند.

دارویی

لاله ها بدلیل اثر تسکین سریع مورد خوبی برای جای گزیدن حشرات، نیش زنبورها، بهبود سوختگی ها و حساسیت های پوستی می باشد که باید طبق مشورت با کارشناسان مرتبط استفاده کنید.

بیماری ها و نواقص گل لاله

بیماری کورشدن گل لاله گل دهی شروع می شود اما در مراحل بعدی رشد، گل باز نخواهد شد و در مرحله‌ی بعد از شروع گل ها شروع به ریزش می کنند. سقط و مرگ گل لاله می تواند یک گل یا قسمتی از آن گل می باشد. این عارضه و بیماری می تواند به دلایل متفاوتی مثل دمای بالا در هنگام انتقال سوخ ها در دوره ی پیش رسی، مجاورت و تماس گل با منابع اتیلن در انبار، میوه های سیب و یا آلودگی به قارچ فوزاریوم باشد. و بلاستینگ گل لاله با GB وکینیتین بهبود پیدا می کند.

عارضه بعدی بیماری خم شدن ساقه ها می باشد. به این صورت که ساقه در چند سانتی متری در زیر گل خم می شود. دلایل این بیماری کاهش کلسیم می باشد که برای بهبودی و درمان باید جریان هوا در اطراف گیلهان (به معنی کمک به منتقل کردن کلسیم در گیاه دراثر عرق) پیدا کند و کوددهی با کودهای حاوی کلسیم دار مثل نيترات کلسیم.

سوالات متداول

سخن آخر

گل لاله گلی زیبا و جذاب و محبوب از خانواده سوسنی ها و یک گزینه ی عالی برای باغچه هاست. لاله ها بیش از 160 نوع در سراسر جهان دارد. یکی از انواع لاله که در ایران مشهور است گل لاله واژگون با زیبایی فوق العاده است. گل لاله در رنگ های متفاوتی وجود دارد که هر نوع و رنگ آن نماد خاص خود را دارد که به طور کامل شرح داده شده. امیدواریم که مطالب مورد استفاده و توجه شما عزیزان و دوستداران هنر گل آرایی و گل و گیاه قرار گرفته باشد. و چنانچه ایده و مطلبی در این مورد در ذهن داشتید با ما و دیگر خوانندگان در میان بگذارید.