گل ساعتی را بیشتر بشناسیم + خواص دارویی و عوارض

گل ساعتی همیشه سبز یک نوع گیاه گلدار زینتی با نام علمی Passiflora caerulea از خانواده Passiflora ceae است. از میوه‌ها و برگ های این گل در دارویی هم استفاده می شود. نام دیگر این گل زیبا و زینت بخش پیچ ساعتی می باشد. علت این نام این است که این گیاه زینتی دارای گل هایی شبیه به ساعت می باشد و بدلیل پیچیده شدن و رشد سریع و بالارفتن ساقه ی آن به درختان مجاور به آن پیچ ساعتی هم می گویند. میوه های این گیاه به رنگ سبز و زرد با نام پشن فروت می باشد. خاستگاه اصلی رشد گل ساعتی نواحی آمریکای جنوبی است.

از نظر شکل ظاهری بوته ای بلند دارد و برگ هایی بیضی که به هم متصل هستند و گل های درشت و بزرگی به شکل ساعت دارند و در ماه های تابستان و پاییز گل دهی دارند، گل ها معطر و با شهد زیاد هستند. این گل ها دارای رنگبندی صورتی، قرمز، آبی، بنفش و ارغوانی هستند.

خواص و مضرات گل ساعتی

گل ساعتی، گل هایی با خواص دارویی هستند. طبق تجارب بالینی اثر ضد استرس و آرامش بخش بودن عصاره‌ی این گل ها ثابت شده است. مصرف اين گیاه گلدار هم مثل دیگر داروها باید زیر نظر دکتر طب سنتی و گیاهی و با مشورت کارشناسان آنها استفاده شود. در اینجا به بررسی خواص و مضرات آن ها می پردازیم.

خواص گل ساعتی

• اثرات ضد میکروبی و ضدعفونی کننده
• درمان اختلالات خواب، بی خوابی، ايجاد خواب با آرامش بیشتر
• کاهش لرزش در افراد سالمند
• تنظیم کننده ی فشار خون
• خاصیت ضد التهابی و تسکین دردهای عصبی
• درمان اضطراب و آرامش بخش
• آرامبخش کودکان بی قرار و دارای فعالیت بالا
• درمان تشنج
• از بین برنده حالات افسردگی، هیستری و مقوی اعصاب
• درمان سردرد ها و سرگیجه
• کاهش و درمان عوارض یائسگی و کاهش گر گرفتگی
• بدلیل داشتن ویتامین ث خاصیت کاهش رشد سلول‌های سرطانی را دارد.
• محافظت از قلب و تنظیم و کاهش چربی و کلسترول
• دارای ویتامین‌های ث، آ و پتاسیم
• کاهش وزن
• مقوی چشم
• درمان خشکی پوست و ضد حساسیت و آلرژی
• کاهش علائم آسم

میوه ی آن (پشن فروت) دارای مواد ملین و فیبر فراوان است که باعث تحریک سیستم گوارشی است و به همین دلیل یبوست و بیماری های گوارشی را درمان می کند.

موارد منع و مضرات گل ساعتی

این دارو در کودکان زیر دو سال و افرادی که نسبت به بعضی از غذاها و گیاهان آلرژی دارند منع می باشد. زنان حامله و شیرده نباید مصرف کنند. افراد بالای 65 سال باید از مقدار کم شروع کنند و به مرور میزان مصرف آن را در حد افراد عادی بالا ببرند.

رشد و نگه داری گل ساعتی

این گیاه گلدار هم مانند دیگر گیاهان برای رشد بهتر و نگهداری و پرورش نياز هایی دارد که باید با دانش کافی همه ی آنها را رعايت کرد تا یک گیاه سالم داشت.

نحوه ی آبیاری

گل ساعتی به آب زیادی احتیاج دارد. درصورت درجه حرارت بالاتر از 24 به آبیاری روزانه نیاز دارند. و در فصل تابستان برای مرطوب نگه داشتن خاک در هر دو روز یکبار باید آبیاری شود و در فصل زمستان هم زمانی آبیاری انجام شود که خاک خشک شده باشد که معمولاً هر ده روز یکبار می باشد.

تغذیه مناسب در گل ساعتی

در فصول بهار و تابستان طبق دستور مصرف در هر هفته یکبار با مواد مغذی مایع و یا جامدی که در آب حل شود گیاه را تغذیه کنید. درواقع نیمی از میزانی که از طرف فروشنده توصیه شده کافی می باشد. این تغذيه در فصل زمستان باید متوقف شود.

خاک

خاک مناسب برای گل ساعتی از دو قسمت خاک و یک قسمت شن درشت که باهم مخلوط شود بهترین و مناسب ترین خاک می باشد.

نور کافی

گل ساعتی از آن دسته گیاهان گلداری است که به نور شدید نیاز دارد و خیلی راحت آفتاب کامل را تحمل می کند و درصورتی که نور کافی نباشد گیاه گلدهی ندارد.

رطوبت مناسب

در فصل تابستان در هفته 2 تا 3 مرتبه با آب سبک عاری از املاح آبیاری و مرطوب شود و در زمستان و آفتاب های شدید غبارپاشی و اسپری انجام نشود.

دمای مناسب

در فصل بهار تا فصل پاییز درجه حرارت 24 مناسب می باشد. بهترین دما در فصول پاییز و زمستان حدود 15 درجه می باشد. بعد از آن گیاه خشک می‌شود و در فصل بهار مجدداً سبز می شود.

زمان هرس و تعویض گلدان

برای هرس کردن گل ساعتی در فصل بهار قبل از اینکه جوانه ها باز شوند ارتفاع ساقه های اصلی را به اندازه ی یک سوم و دیگر شاخه ها را به نصف کوتاه کنید و شاخه هایی که ضعیف و خشک هستند را کاملاً حذف کنید. گلدان را با یک سایز بزرگتر تعویض کنید. حذف شاخه های ضعیف و خشک کاملاً ضروری می باشد.

تمیز کردن برگ ها

جهت تمیز کردن برگ غبارپاشی و اسپری کافی می باشد. به هیچ عنوان از مواد شیمیایی و براق کننده جهت تمیز کردن استفاده نکنید.

نحوه ی تکثیر گل ساعتی

جهت تکثیر کردن گل ساعتی از راه قلمه زدن در اوایل فصل تابستان قلمه هایی از ساقه با طول 10 سانتی‌متری ببرید و برگ های قسمت پایین قلمه را جدا کنید. ته قلمه را به پودر هورمون ریشه زایی آغشته کنید و یک گلدان با سایز متوسط که درونش کمپوست بذر و قلمه است بریزید و قلمه را بکارید و با یک نایلون کاملاً شفاف آن را بپوشانید.

ریشه دهی تا حدود یک ماه زمان می برد، تا آن زمان گلدان ها را در محیط با دمای 18 تا 20 درجه نگه دارید. سپس زمانی که گیاه ریشه دار و گیاه جدید تشکیل شد نایلون را بردارید و به طور منظم کود مایع بدهید. گیاه را تا اواخر فصل پاییز و شروع فصل زمستان در نور کافی نگه داری کنید و آبیاری را هم به حدی که علایم کم آبی و بی آبی در گیاه نباشد کم کنید. در شروع فصل بهار گل تازه در یک گلدان بزرگ تر دارای کمپوست گلدانی کاشته شود. امکان اینکه از اول تا وسط فصل تابستان به تعویض گلدان نیاز شود هست.

نکات

1. چنانچه برگ های گیاه زرد و شاخه ها به سمت پایین خم شد می تواند به دلیل هوای خشک و تشنگی گیاه باشد. پس گلدان ها را تا یک ربع زمان در یک سطل آب بگذارید و خارج کنید.
2. وجود پودر سفید در برگ ها می تواند به دلیل وجود قارچ بوتری تین باشد که به دلیل محیط سرد و مرطوب می باشد. گیاه را با یک سم قارچ کش طبق دستور کارشناس سمپاشی کنید و سپس به یک مکان گرم تر انتقال دهید. اسپری را کاهش یا حذف کنید و بعد بگذارید خاک خشک شود و سپس آبیاری کنید.
3. چنانچه میوه ها زرد با نقاط سیاه باشند امکان دارد هوا سرد باشد، برای درمان گیاه را به مکان گرم تر انتقال دهید.
4. چنانچه برگ ها بدشکل با حشرات چسبناک باشد با یک سم حشره کش نفوذی در هر هفته یکبار سمپاشی انجام دهید.
5. زخم روی گل ها بدلیل اسپری غبارپاشی در آفتاب می باشد. بهترین زمان برای اسپری صبح و عصر و در سایه می باشد.

سوالات متداول

سخن آخر

گل ساعتی یا پیچ ساعتی از گیاهان گلدار زینتی به شکل ساعت می باشد. برگ ها و میوه های این گل زیبا خواص دارویی فراوانی دارد. در این مقاله از وبلاگ آکادمی علی ولی به معرفی گل های زینتی ساعتی پرداخته شد. امیدواریم که مورد توجه شما عزیزان قرار بگیرد. نظرات و پیشنهادات ایده های خود را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.