گل ارکیده، گل خاص و لوکس‌ترین در تمام دنیا

ارکیده به انگلیسی Orchid و به فارسی رايج ارکیده و به فارسی اصیل “دارزی” از خانواده ی Orchidaceae و خاستگاه اصلی آن مناطق استوایی است. گل ارکیده، گل خاص و لوکس در تمام دنیا است و یک گروه منحصر به فرد است. از لحاظ رویش باهم تفاوت دارند و بیشتر از 800 جنس و بیشتر از 1000 گونه دارند. از نظر رشدی می توانند به تک پا، هم پا و بالارونده تقسیم شوند.

اکثر ارکیده ها دارای سبزینه هستند ولی تعدادی از آنها هم ساپروفیت و بدون برگ هستند. ساقه های آنها ممکن است یک یا چند میانگره متورم با نام سوخ نما با یک یا چند برگ باشند. برگهای آنان‌ یک شبکه و گلبرگی موازی دارند و اشکال کشیده، گرد و بیضی به طور یک در میان ساقه هستند. گل ها هم به طور مشخص و با رنگ‌های متنوع هستند. هر گل ارکیده دارای 3 گلبرگ رنگی و 3 کاسبرگ رنگی و 1 ستون می باشد. گل ها به صورت منفرد (تکی) و خوشه ای و یا خوشه گرزن هستند. بعضی از آنها معطر و بعضی دیگر بدون عطر و بو هستند.

انواع گل ارکیده

گل ارکیده انواع مختلفی دارد؛ مثل: فالانوپسیس، دندروبیوم، واندا، فایوس، سیمبیدیوم، آسکوسندا، پافیلیوپدیوم، آراکنین، اونسیدیوم

ویژگی های اختصاصی و منحصر به فرد گل ارکیده

گرده ها

گرده ها در گل ارکیده به شکل دانه های کوچک و جدا نیستند و به شکل توده ای مومی شکل و فشرده (پولینی) هستند. پولین ها از 2 عدد تا 12 عدد متغیر هستند و یک عامل مهم تعیین کننده جنس در ارکیده ها هستند.

اندام های تولید مثل نر و ماده

اندام های تولید مثل گل ارکیده به نام (پرچم و مادگی) هردو در یک ستون متحد با نام column وجود دارند.

شاخک ها

محل قرار گرفتن شاخک در قسمت زیر ستون ژیناندریوم بین بساک پرچم و سطح کلاله است. شاخک دو وظیفه منحصر به فرد را دارد : مثل یک مانع و سد مابین اندام نر و ماده است و مانع گرده افشانی می شود. و مورد بعدی اینکه باعث ایجاد یک ماده ی چسبنده است که باعث جذب حشرات به این اندام ها می شود به طوری که زمانی که حشره می خواهد از این گرده گل استفاده کند این ماده ی چسبنده به او می چسبد و باعث انتقال گرده ی یک گل به کلاله مادگی یک گل دیگر می شود.

بذر

ارکیده ها مقدار زیادی بذر تولید می کنند که برخلاف بذر گیاهان دیگر مثل ذرت و نخود فرنگی اند و اسپرم ندارند. و این بذر در طبیعت بدون کمک قارچ ها توانایی تندش ندارند. البته در محیط رشد مصنوعی مثل آزمایشگاه ها با وجود این مواد غذایی مورد نیاز قادر به تندش هستند.

نیاز های نگهداری گل ارکیده

دما مناسب

گل ارکیده با شرایط هوایی گرم و مرطوب است. به طور کلی دمای مناسب برای رطوبت نسبی در تمام اوقات باید بین 60 تا 80 درصد باشد. به طور کلی دمای مناسب برای این گل 12 تا 28 درجه سانتی‌گراد است. و حداکثر دمایی که نیاز است در تابستان 27 و در زمستان 10 درجه می باشد.

رطوبت

رطوبت نسبی در تمام اوقات باید بین 60 تا 80 درصد باشد. در فصل های بهار و تابستان باید در هر دو روز یکبار با اسپری آب ولرم و سبک و فاقد املاح آن را غبارپاشی کنید. برای رطوبت دائم و پایدار تا زمانی که در فصل های پاییز و زمستان که گیاه در گل باشد به زیر گلدانی که سنگریزه دارد آب بریزید و در صورتی که درجه حرارت پایین باشد مثل (13درجه) غبارپاشی ضرر دارد.

نور مورد نیاز

هر گل ارکیده باتوجه به نوع و جنس آن نیاز متفاوتی به نور دارد. در فصل زمستان که گرمای خورشید خیلی زیاد نیست از نور مستقیم خورشید می توان استفاده کرد. در کشورهایی مثل ایران که نور زیاد است گل ارکیده را در گلخانه ها پرورش می دهند. گلخانه هایی که شیشه های پوشانده شده از رنگ سفید دارند و داخل آنها هم کم و بیش سایه باشد. اکثر آنها به نور کم نیاز دارند. ولی نوع خوشه ای ها که در فضای آزاد مورد کشت قرار می گیرند به نور کامل نیاز دارند.

تغذیه

درصورتی که همه ی شرایط رشد فراهم باشد هر دو هفته می توان از کود مایع و یا کود کند رهاشونده استفاده کرد. نسبت کود مصرف شده به محیط کشت بستگی دارد. به طور مثال درصورت پرورش ارکیده ها در بستر ریشه های گیاه سرخس به کود نیاز ندارد. نیترات آمونیوم بهترین کود نیتروژنی است که با غلظت 1000میلی گرم در لیتر استفاده شده و حالت اسیدی کمی به محلول می دهد.

نحوه ی آبیاری

از مهمترین عوامل محیطی پرورش گل ارکیده آبیاری و کیفیت آب است. این گل را باید کامل آبیاری کرد و تا خاک گلدان شروع به خشک شدن نکرده نباید به آن آب دهید. گل های ارکیده را می توان با آب PH4  تا 90 آبیاری کرد. معمولاً آب سبک یا سنگین اثر کمی روی رشد این گل ها دارند. و عامل مهمی که در کیفیت آب، مورد توجه است میزان نمک و شوری آب است :

میزان نمک محلول pmm:

125>             بسیار خوب

125-500         خوب

تمیز کردن برگ ها

برای تمیز کردن برگ های گل ارکیده از یک پارچه یا اسفنج خیلی نرم استفاده کنید. آن مرطوب کنید و خیلی آرام برگها را تمیز کنید و به هیچ عنوان از ماده های براق کننده و شیمیایی استفاده نکنید.

نحوه ی تکثیر گل ارکیده

گل ارکیده به دو نوع رویشی و بذر قابل تکثیر و افزایش است. در نوع بذری معمولاً سبز کردن بذر مشکل است. به همین دلیل افزایش رویشی بهتر می باشد به انواع قلمه، کشت بافت و تقسیم بوته انجام می شود.

برداشت گل ارکیده به چه صورت است؟

نکته ی مهمی که در برداشت ارکیده ها وجود دارد این است که بین گونه های مختلف بیماری انتقال پیدا نکند. یعنی به صورتی که یا از تیغه های یکبار مصرف استفاده شود و یا بعد از اینکه گل های هر بوته قطع شود چاقو را گندزدایی کنند.

چیدن قبل از رسیدن گل‌ها باعث پژمردگی آن‌ها می شود. در نوع خوشه ای اگر 3 گل یا بیشتر در هر خوشه باز شده باشد زمان چیدن گل های قسمت پایین تر هم رسیده است.

نوع کاتلیا به دلیل بالاتر بودن تعداد گل ها مراقبت بیشتری می خواهد چون شناسایی این‌که کدام گل رسیده سخت است. به طور کلی زمان برداشت و چیدن انواع گل ارکیده از جمله کاتلیا، سیمبیدیوم، فالانوپسیس و پافیوپدیلوم 3 تا 4 روز بعد از باز شدن و دندروبیوم 1 تا 2 روز بعد از بازشدن آن است.

سوالات متداول

سخن آخر

قصد داریم که گل ها و گیاهان را در گل آرایی به طور جداگانه معرفی کنیم. گل ارکیده از گیاهان منحصر به فرد و با تنوع زیاد است. گل های ارکیده از نظر رویش باهم متفاوت هستند. دراین مقاله مطالبی عنوان شده تا گل ارکیده را بهتر بشناسید. اگر در مورد گل ارکیده و انواع آن نظر و مطالب دیگری داشتید میتوانید با ما و کاربران به اشتراک بگذارید.